Свештеник Глеб Јакунин – роден во 1934 година. Кон крајот на 1950-тите години, се посветил на христијанска служба. Во периодот од 1958-59 студирал на Московската духовна семинарија, а на 10 август 1962 година, бил ракоположен во првосвештеник. Во 1965 година, заедно со свештеникот Николај Ешлиманов се обратил со отворено писмо до патријархот Алексеј I за положбата во која се наоѓала Православната Црква во СССР и за предавството на интересите на Црквата од страна на раководството на Московската Патријаршија (види. „Неколку зборови за делата на двата московски свештеници“ и исто во писмото на А. Солженцин „Великопосно Писмо до патријархот Пимен“, 1972 година). По инструкции на КГБ во мај 1966 година, бил испратен „на покајание“ – со забрана ( за служба) при активно учество на архиепископот Алексеј (Ридгер), подоцна патријарх Алексеј II.
Во 1960-ите и 1970-ите, Отец Глеб Јакунин бил учесник во движењето за човекови права. Во 1970 година, го основал христијанскиот комитет за правата на верниците во СССР. До неговиот притвор на 1 ноември 1979 објавил стотици документи, писма и материјали преку кои сведочел за масовната репресија на верските слободи во СССР.
На крајот од 1991-92 година, учествувал во Парламентарната комисија за истражување на причините и околностите на ГКПЧ, објавувајќи архивски материјали на КГБ за соработката на номенклатурата на Московската Патријаршија со Државната безбедност.
Поради откривањето на архивските материјали на КГБ, заради заштита на интересите на Црквата и редовното свештенство, на 1 ноември 1993 бил лишен од титулата првосвештеник. Оценувајќи го тоа како незаконска постапка во 1994 преминува во редовите на независната Украинска Црква, каде служел како свештеник до 2000 година. Заради разобличување на раководството на Московската патријаршија за злоупотреба на стотици милиони долари хуманитарна помош и прозивањето на високо-поставените црковни агенти – информатори да принесат црковно покајание, во февруари 1997 година, со сериозно нарушување на црковните канони бил исклучен (екскомунициран) од Црквата. Отец Глеб не го признава како законски овој чин. Неговите текстови деновиве повторно стануваат актуелни особено поради двата главни “аргументи” на РПЦ во случувањата со Православието.
Во продолжение дел од неговите записи:
ИСТОРИСКИОТ ПАТ НА ПРАВОСЛАВНОТО ТАЛИБАНСТВО ВО РУСИЈА – I дел
Руското општество како никогаш досега немало потреба од духовна потпора. Сосема природно е погледите на многу луѓе во потрага по повисока правда да бидат свртени кон илјадалетната христијанска традиција – руското Православие. Неколку генерации Руси, кои насилно биле отсечени од верата на Отците и никогаш во своите раце не држеле Евангелие, лишени од елементарни познавања на религиозната сфера, влегоа зад црквената ограда, свето верувајќи дека со пристапувањето под сводот на древниот храм, се соединуваат со истата црква која потекнува од принцот Владимир, именуван Рус во 988; со Црквата на преподобниот Сергиј Радонежски и Свети Серафим Саровски. Сега, тие ќе се поклонат на тие икони и ќе се молат на Бог на истиот начин, како што пред стотици години се молеле нивните предци. И се разбира тие воопшто не се сомневаат дека патријархот на Москва и цела Русија, Алексеј II, опкружен со византиска великолепност, е законски наследник на редот на светителите од првите Киевски митрополити до Св. патријарх Тихон.
Но, всушност тоа не бил случајот. Во 1927 година, законското владеење на Правславната Црква било прекинато од болшевичкото насилство, а преостанатите од гонетите христијани за да се спасат од истребување заминале да се кријат во катакомбите. Московската патријаршија – истата, за која сите слушнале денес, е формирана 1943 година од Сталин и Верија, на местото на вистинската Црква, а управувана од претставници на „привремен синод“, регрутиран од чекистите, на чело со Митрополит Сергиј (Староградски).
Во услови на тешка војна, Сталин решил да ја употреби „верската карта“, тука вклучувајќи ги и неговите воени сојузници. Тој побарал од Верија и од полковникот на Државната безбедност Г. Карпов, да се „оживее“ Православната Црква – така Митрополитот Сергиј бил прогласен за Патријарх на Русија и започнал да работи за Московската патријаршија во СССР и во странство.
Од гледна точка на православните канони, благодатните структури на управување на Црквата, можеле да бидат востановени само по канонските правила кои биле важечки во тој период, а потоа, едвај последователно, тие можеле да бидат изменети. Но, спротивно од сите канонски норми во 1943-45 година, богоборечката власт, создала сосема нова, туѓа на православната традиција религиозна организација од тоталитарен тип, со нови непостоечки црковни правила, а структурата на управување била копирана од сталинското Политбиро („Митрополит – биро“), денес најточно ќе ја дефинираме како „тоталитарна секта“, која нема ништо заедничко ниту со руските, ниту со вселенските канонски правила на православието. Според каноните создавањето и активностите на оваа организација од страна на верниците требало да бидат прифатени како неважечки.
Затоа длабоката потреба на современа Русија од духовен авторитет и создавање на морален каментемелник удри на камен со создавањето на Московската патријаршија – подружница на КГБ, која употребувајќи ја верата ја реализираше нивната вистинска цел, планирана со децении – ревносно да биде во служба на антирелигиозна тоталитарна држава. Како резултат на оваа замена, раководството на РПЦ, денес демонстрира целосна неспособност кон далеку потребните општествени реформи, а обидите за црковна преродба од страна на црковните општини, редовното духовништво и мирјаните, беше скратено од страна на патријаршиското началство.
Затоа православните парохии во поранешните републики на СССР по враќањето на својата независност, започнаа масовно да се одвојуваат од Московската патријаршија. Во тој поглед, карактеристична е ситуацијата во Украина и Естонија, каде веќе имаат искуство со автономните цркви за време на траењето на советската ера на управување. Историските записи на Алексеј II за неканоничноста на такви независни стремежи се темелат исклучиво на феудално-болшевистичките претстави за црковното право и малку се разликуваат од сличните барања на поддржувачите за создавање на комунистичкиот Советски Сојуз во претходните граници. Впрочем, добро е да се напомене дека добивањето на независност на православните цркви во Финска и Грузија, некогаш потчинети на Руската Црква, послужи за општото добро, и никогаш од политички причини не беше оспорувано од РПЦ.
За историјата на Православието во СССР и Русија по 1917 година се молчи и повеќе од јасно е дека таа се изопачи во интерес на Московската патријаршија, силно поддржана како од денешните власти, така и од политичката опозиција од Зјуганов до Жириновски.
За пионерот нема потажна историја од онаа за кралот Петар
Во 988 година, Православието стана државна религија за Русија. Со крштевањето на кнез Владимир беше примен и византискиот модел на однос помеѓу држава и Црква – цезаропапизам, означува фактичка послушност на Црквата на апсолутна царска, а во иднина и императорска власт. Но, истовремено Црквата живеела по свои внатрешни, древни правила т.е. сите најважни верски прашања се решавале соборно. Свештениците и епископите биле избирани од самите верници, а се поставувале по светиот принцип, верниците трикратно изговарале „Аксиос“ (Достоен!), добро познавајќи го ракополаганиот кандидат.
Во 1721 година, императорот Петар I ја укинал соборноста на Црквата и создал подреден на него, Синод. Овој, за Црквата необичен орган, се состоел од неколку луѓе и му бил даден авторитет поголем од оној на Патријархот и помесниот собор заедно. Без никаков сомнеж овој чин бил соборување на канонските основи на Црквата, и затоа сите архиереи во писмена форма се согласија со подготвителен декрет на царот. Значајно е тоа што свештенството било должно да ја пријави во полиција секоја политичка нелојалност на луѓето, дури и тогаш кога била разбрана за време на светата тајна, исповед. Архиереите, положиле заклетва на верност кон императорот како „претседател и краен судија на владејачкиот Синод“. Членовите на Синодот биле целосно асимилирани во членови на сенатот, тие добиле регалии, посебни привилегии, големи награди, имоти, позлатени кочии, посебна медицинска нега. Царот им вратил повеќе латифундии[1], а нивното парохиско постоење било обезбедено со работата на илјадници крепосни селани, а монашкиот завет воопшто не се земал во предвид за членовите на овој „Синод“.
Со насилното кршење на соборноста на Црквата во XVIII-XIX век, на прво место се укинал начинот на избирање на свештеници и епископи, односно тие веќе не биле избирани од страна на верниците, туку епископите биле претворени во назначени владини чиновници и робовладетели, а свештениците – во надзорници на робови. Сите овие случувања довеле до длабока духовна криза во Русија. Отцепувањето на свештенството од паствата создаде јаз меѓу елитата и народот, а во крајна линија, доведе и до катастрофа во 1917. Црквата го изгуби својот авторитет пред народот, јазот меѓу верниците и свештениците растел, а растел и јазот меѓу редовите на свештениците и епископите. Секој кој бил во опозиција на владата, бил исклучен и од одржавената, бирократска Црква. Како резултат на тоа поголемиот дел од народот бил исфрлен од Црквата. Како што пишува Иван Аксаков (XIX век) – „Црквата кај нас се претворила во германска канцеларија, која претполага… со неизбежна лага на германскиот канцеларизам кон спасение на Христовото стадо“.
Краток миг на соборност и слобода
Во август 1917 година, за прв пат после 1690 година, се оддржува Помесен собор на Руската Православна Црква. Во услови на падот на монархијата била вратена патријаршијата, но не во вид на единствена држава, туку во соборна форма, зашто сите најважни прашања од црковниот живот повторно почнаа да се решаваат по волјата на верниот народ. На сличен начин биле избрани и праведните архиереи на Петроград и Москва. Во 1918 година Соборот усвојува статут за епархиите и парохиите. Кандидатите за архиереи и игумени произлегувале од народот, најчесто со алтернативна основа. Преминувањето на епископот во еден оддел, а на свештеникот во друг храм, се сметало како посебен исклучок од правилата. Избирањето на патријархот бил преку апостолски чин – се бирал со ждрепка помеѓу три кандидата. Така светиот патријарх Тихон, кој бил кандидат со најмалку гласови, на тајното гласање се искачил на врвот на списокот и по Божја волја станал патријарх на цела Русија.
На истиот помесен Собор, прашања што требало да се разгледаат биле и тие за канонските и литургиските реформи (Минеот – литургиска книга, веќе преведена на руски јазик), но есента 1918 година, работата на Соборот била прекината од страна на болшевистите. Врховната власт на Црквата била ограничена во самиот почеток на соборот – Синодот останал само во функција на координативно тело. На почетокот извршната власт повторно се остварувала преку формирање на Висок Црковен Совет, составен од епископи, свештеници и мирјани, кои се сметале за рамноправни меѓу себе, а биле под претседателство на патријархот. Во август 1918 година, помесниот Собор донел одлука дека е недозволиво свештенството да се занимава со политички прашања во име на Црквата. Но архиереите, свештениците и мирјаните како граѓани на државата имале право индивидуално да учествуваат во политички активности, напоредно од тоа канонски било забрането некој да биде прогонуван од Црквата поради неговиот политички став. Соборот ја проколнал богоборечката власт и им забранил на верниците да соработуваат со неа.
Црковен Измамник
Помесниот Собор одлучил, во случај на смрт на патријархот, да се назначи местобљустител[2] на патријаршискиот престол, кој ќе има задача да врши координација на активностите на Црквата, се до моментот кога ќе се свика канонски слободен помесен собор за избор на нов патријарх. На светиот отец Тихон му била дадена задача да оформи таен список со кандидати за позицијата на повремен патријарх местобљустител. За таа цел во октомври 1920 година, Светиот Синод предводен од патријархот Тихон изготвил соодветен список.
По смртта на патријархот Тихон во 1925 година, како местобљустител на патријаршискиот престол дошол митрополитот Петар (Полјански), кој бил еден од четворицата епископи споменати по волјата, тестаментот на починатиот патријарх како канонски полномошни кандидати. Кратко по доаѓањето на митрополит Петар како привремен патријарх, се случил нов раскол во црквата. Митрополитот Петар бил апсен од безбожничката власт, но тоа не било пречка за негово духовно дејствување. Смртта на митрополитот Петар била маченичка, бил застрелан во 1937 година во сталинските логори како законски местобљустител на патријаршискиот престол.
Во услови на монструозни гонења и репресија од страна на ГПУ[3], митрополитот Сергиј (Староградски) го искористил апсењето на местобљустителот на патријаршискиот престол, свештеномаченикот, митрополит Петар, и се прогласил, спротивно на каноните на Црквата, за заменик на патријархот местобљустител и покрај тоа што не бил на списокот што го оставил починатиот патријарх Тихон. Самоназначениот патријарх сам создал неканонски „времен синод“, кој бил изненадувачки брзо признат од страна на советските власти и регистриран од главните гонители на верниците ГПУ. Во 1922 година, Сергиј го поддржал обновениот раскол, со кој го најавил рушењето на уапсениот патријарх Тихон.
Како искусен расколник, митрополитот Сергиј ( Староградски), со помош на ГПУ ја присвоил административната власт над Црквата, ефективно укинувајќи ја неодамна воспоставената соборност. Во тој правец, митрополитот Сергиј ги забранил службите, а епископите што одбиле да се заколнат на верност кон Сталин биле исклучени од Црквата, и покрај тоа што канонско право за исклучување на архиереи од Црквата има само Архиерејскиот или Помесниот Собор. Така митрополитот Сергиј заедно со својот таканаречен „привремен синод“, стекнал поголема власт од таа на патријархот и помесниот собор заедно, без да има овластувања во црковна полнота. Сета негова моќ и овластувања доаѓале од сопственото назначување и регистрацијата и признавањето на неговиот „синод“ од кривичниот орган на богоборечкиот режим – ЧК (ГПУ). На тој начин во 1927 година, беше прекинат канонскиот континуитет на официјалната врховна власт во Руската Православна Црква.
Според Статутот од 1917-1918, високата црковна администрација на епископите (во случајов невозможно да се укине нејзиниот канонски континуитет) морала да вложи силни напори за да ги зачува паството и општините во своите региони, додека не се укаже можноста за спроведување на законски помесен собор, каде ќе се утврди Божјата волја во односот за личноста на патријархот. Но митрополитот Сергиј го погазил и уставот на Руската Црква и правилата донесени на Вселенскиот Собор во делот за управување на епископите. Согласно нормите на Источната Црква сите дејствувања на митрополитот Сергиј и неговиот синод, започнувајќи со прогласувањето на „заменик паријаршиски местобљустител“, биле длабоко неканонски, т.е. тие биле црковни престапи. За извршениот раскол според правилата донесени на светите собори, митрополитот Сергиј бил подложен на санкции и исклучување од Црквата.
Новиот Јуда
Во 1927 година, новиот Јуда – митрополитот Сергиј, ја објавил својата славна Декларација, во која за радост на Црквата, ја објавил радоста на социјалистичката држава. „Вашите радости – наши радости“ напишал тој до комунистичката влада. Во својство на „радосната“ изјава на Сталин, кој втората петгодишна војна ја нарекол „безбожничка“ и сметал дека во 1937 година, зборот „Бог“ треба да се исфрли од советскиот нов говор, и оттука е разбирливо со какви ‘радости’ живеела хиерархијата на митрополитот Сергиј. Декларацијата содржи ‘евангелие’ за нејзината апостасија (духовно отпадништво) – духовна солидарност со гонителите на Црквата, „единство, унија“ на Православието со антихристот.
По објавувањето на Декларацијата, официјалниот и конечен раскол во Црквата станал неизбежен. Повеќе од 60 архиереи, кои што не ги споделиле ‘радостите’ на безбожниците и не ја признале Декларацијата биле приведени во Соловецките логори. Декларацијата не ја признале ни најавторитетните митрополити, кои имале канонски овластувања од помесниот собор да го водат централниот апарат на Црквата во отсуство на патријархот. Декларацијата не ја поддржале и оние што биле во егзил. Канонски легитимните архипастири го благословиле верниот народ што не се покорил на самоназначениот митрополит и го поддржале нивното заминување во катакомбите. Во 1930 година, митрополитот Сергиј излегол со изјава за странските новинари, дека во Русија веќе никој не ја следи Црквата. Истата година бил затворен и последниот манастир, а бројот на новомачениците броел десетици и стотици илјади души.
Во 1934 година, новиот Јуда се прогласил за местобљустител на патријаршискиот престол и покрај тоа што законскиот местобљустител, митрополитот Петар (кој подоцна во еден од сталиновите логори маченички пострадал) бил сеуште жив.
Ѓаволот, кој е татко на секоја лага, не ги поштедил ни отпадниците кои биле блиски до поранешниот митрополит: во 1939 година во СССР легално дејствувале само околу сто православни парохии и само четири биле подредени на митрополитот Сергиј. Покрај исповедниците на верата и чесниот свештенички клир, репресирани биле и многу апостати (отпадници), соработници и црковни доушници, шпиони. На слобода (за резерва) оставиле само неколку најревносни сергиани посветени на Сталин.
Од III Интернационал – до Трет Рим
Во 1943 година поранешниот тбилиски семинарист Јосиф Сталин решил за политички да искористи десетици милиони Руси во странство, а истовремено да се обиде да ги сплоти земјите од пост – византиските простори (Источна Европа и Балканот) под крилото на Москва како Трет Рим, како разиграна етноконфесионална (етничка) карта. Сталин ги повикал во Кремљ тројцата останати активисти од сергианската расколничка група во Кремљ: Сергиј ( Староградски), Алексеј (Симански) и Николај (Јарушевич). Сталин го испратил владиниот авион по концентрационите логори низ Русија и заповедал да ги соберат сите преживеани епископи што му биле лојални на новоизбраниот “патријарх“. Веднаш потоа направиле неколку сомнителни хиротонии, по што 19 лица се изјасниле за православен собор, на кој Сергиј Староградски бил прогласен за „Патријарх на цела Русија“, но биле погазени сите основни канони на вселенското и руското Православие. Новоформираната религиозна организација – Московска Патријаршија, Сталин и Верија по ново ја нарекле „Руска Православна Црква“, место традиционалната „Российска“, нагласувајќи го нејзиниот националистички карактер и означувајќи ја нејзината улога во борбата со таканаречениот „космополитизам“.
Со овој чекор на Сталин, православната Црква, основана во Русија во 988 година, после 1927 година постоела единствено во катакомбите и во егзил зад границите. Во февруари 1945 година, Сталин одлучил повторно да ја рашири создадената религиозна организација (џебната „црвена секта“) во размер на целата унија и да му даде меѓународен авторитет. За таа цел тој во Москва го организирал таканаречениот „Помесен собор на РПЦ“. Вистинската православна Црква во Русија немала ништо зедничко со актуелниот канонски статут на „соборот“- организаторите на соборот ги погазиле сите основи како на постоечкиот црковен статут така и на каноните на Вселенските собори. Присутните на таканаречениот „собор“ странски гости, пред се претставници на Источните православни Цркви, Сталин ги подкупил со великодушни подароци: награди во форма на пари (долари), свештенички облеки, украси од злато и скапоцени камења, кои биле земени од музеите, а порано украдени од историската Руска Православна Црква од страна на болшевистите.
Како доказ за тоа може да послужи, писмото на патријархот Алексеј I, упатено до претседателот на Советот за цензус во случаите на РПЦ генерал – полковник Г. Карпов, од 20.11.1941 година:
„Заедно со идејните теченија во Москва, Антиохиската патријаршија има надеж дека Руската Црква и особено Руската Влада ќе ја продолжи старата традиција на системска материјална помош кон сиромашната Антиохиска Црква – кон училиштата, храмовите, а особено кон индивидуалните посиромашни архиереи. Имено во до револуционерниот период, државата сама, а не преку Црквата широко ја субвенционираше Антиохиската Црква, за потребите да се одржи православието на исток. Митрополитот Илија доброволно предложи да биде наш официозен (не официјален) посредник меѓу нас и грчките патријарси – тука, според неговото мислење, како решавачки фактор се јавува степенот на нашата возможност да ги ‘нахраниме’ со пари…“
Под влијание на драгоцените подароци, изедениот кавијар и испиените кавказки вина и коњак кои на членовите на „соборот“ им делувале како небесна мана, насред гладот и рушевините присутни во 1945 година, била усвоена „Привремена положба за управувањето на РПЦ”, која во целост била спротивна на каноните на Православната Црква. Оваа ситуација ја претворила Московската патријаршија во еден вид на тоталитарна секта, во која три лица, на чело со таканаречениот „патријарх на Москва и цела Русија” се здобиле со власт поголема од онаа на помесниот Собор, и со право административно да управуваат со Црквата уште подиктаторски од петровиот синод. Но ако императорите од 1917 година се сметале за православни христијани, тука официјалните структури на Црквата биле апсолутно потчинети на волјата на водач од богоборечкиот режим. Таков црковен пад во 2000 години црковна историја не е познат!
Во 1945 година, митрополитот Алексеј (Симански) дискредитиран со активната соработка со ГПУ и со учеството во обновениот раскол во 1922 – 1923 година, а наспроти тоа и најблизок соработник на Сергиј ( Староградски), бил избран на неканонско отворено гласање за „патријарх на цела Русија“. Тој долго и верно и служел на советската влада и органите за државна безбедност за што редовно ги добивал своите “триесет сребреници“: владин ЗИС[4], вила, одмор во Крим, патувања на комфорни бродови, приватен вагон за железнички патувања, посебни кулинарски и здравствени услуги. До самиот распад на СССР, Московската патријаршија со деликатеси и алкохол се снабдувала од кремаљската база. Сите раководители на сталинско–брежневската црковна хиерархија биле наградувани со почесни дипломи, вклучувајќи и од КГБ – СССР. Патријархот Алексеј I, станал рекордер по ордени во круговите на советските архиереи: четири Ордени на трудот “Црвено знаме“, кои и денес внимателно се чуваат и со гордост се демонстрираат во музејот на Духовната Академија во Сергиев Посад. Вистина – сектата на „отец Звездониј“[5]!
Со разоткривањето на архивите на КГБ, се покажа дека самата ‘црвена’ патријаршија под превезот на богослужбена религиозна дејност, всушност била дел на МГБ (Министерство за државна безбедност). Тука е одговорот, зошто откако се прекина папочната врска во 1991 што ја поврзуваше Московската патријаршија со нејзината матична организација – 4ти оддел на 5то управување на КГБ, РПЦ останала неспособна за самостојно црковно служење. Се исполниле зборовите на Христос за неверниот слуга: „Никој не може да им служи на двајца господари: бидејќи или едниот ќе го замрази, а другиот ќе го возљуби; или кон едниот ќе се приврзе, а другиот ќе го презре“. Во 1947-48 година сталинската православна Црква се надевала на Сеправославен Собор, на кој со помошта на невидливото присуство на МГБ (Министерство за државна безбедност), Московскиот патријарх да биде издигнат од петтото место во хиерархијата на патријарсите до прво т.е. да стане Вселенски. Тогаш Москва ќе беше прогласена за Трет Рим, а Јосиф Сталин – за Константин Велики. Но Бог не дозволил такво соборување, таков пад на христијанството.
Таткото на родната патријаршија е задоволен од своите деца
Но дури и во својот статус на болшевички водач, Сталинската патријаршија, го прослави својот кум погоре од сите светии. Ете како ги опишуваат своите впечатоци патријархот Алексеј I и митрополитот Николај од средбата со Сталин на 10 април 1945 година.
„Големо задоволство е да се сретнеш лице в лице со оној, чие име со љубов се изговара не само во сите краеви на нашата земја, туку и во сите слободни и мирољубиви земји; ние му ја искажавме на Јосиф Висарионович нашата благодарност… Разговорот беше потполно неформален како разговор на татко со своите деца“. Татко со своите деца! Што повеќе да се каже од ова безмилосно саморазобличие на патријаршијата?
Во 1947 година, по повод прославата на 800 годишнината од постоењето на Москва, Патријархот Алексеј I изјавува дека религиозната организација на чие чело бил тој, претставува: „усрдна сецрковна, серуска молитва за државата, победата, мирот, здравјето и спасението… за сите доблесни лидери на нашата земја на чело со нашиот голем и мудар водач, кој цврсто ја води нашата древна татковина по светиот пат на моќ, величественост и сила“.
Смртта на основоположникот на РПЦ, генералисимус Ј.В. Сталин во 1953 година, бил тежок удар за неговите духовни чеда – патријархот Алексеј I (Симански) и неговите приврзаници западнале во длабока тага. Од „богословска“ гледна точка се чинело понижувачко своето божество да го нарекуваат „раб Божји Јосиф“ (стандардна формулација во црковното споменување). Затоа на службата за упокоениот, го споменувале починатиот водач како „генералисимус Јосиф“. Во словото на панихидата, патријарх Алексеј I кажал:
„Големиот водач на нашиот народ, Јосиф Висарионович Сталин си отиде. Не напушти голема, јавна моќ во која што нашиот народ ја чувствуваше својата сила, со која тој раководеше преку своите творби и дела, со која се утешуваше долги години. Нема област која не беше под погледот на големиот водач… Ниедно прашање упатено до него не остана без одговор; тој ги исполнуваше и задоволуваше сите наши молби. Сеќавањето за него е незаборавно…“.
Дури и во времето на Хрушчов, кога КПСС на своите XX и XXII конгреси се „покаја“ за „култот кон личноста“, советските архиереи останале верни на споменот и сеќавањето на својот Татко – „Големиот Водач“. „Офицерите на Култот“ останале верни на култот кон својот духовен Татко – Основач, до ден денешен. Од името на Московската патријаршија ниту еднаш не излегле зборови на покајание за тие срамни страници од минатото.
Хрушчов – новиот Јулијански Апостат
Доаѓајќи на власт првиот претставник на перестројката, Н.С. Хрушчов решил православното свештенство на Сталин да го постави на соодветно место. За да им се одмазди за почитта што ја имале кон Сталин, тој им предложил со масовно затворање на парохии, духовни семинарии и манастири. Накитените со ордени, советски владики на своја иницијатива успешно започнале да ја докажуваат не потребата од религија во социјалистичкото општество и набрзо да затвораат парохии. Најуспешните во ова дело архиереи биле удостојувани со награди и унапредување во службата. Од 1958 до 1964 година бројот на парохии бил скратен за 2 пати! Единствен кој се побунил на ова дело бил Калужискиот архиепископ Гермоген (Голубев) кој бил незаконски лишен од својата функција и заточен во манастир под затворски услови.
Слеаната со КГБ, сергијска хиерахија била принципиелно неспособна да се грижи за интересите на своите верници. Во 1961 година, лично од патријархот Алексеј I и идниот патријарх Пимен, целото свештенство било отстрането од влијанието на економско – административниот живот на Црквата, така што парохиските свештеници се претвориле во наемни работници на формираните советски „дваесетки“[6], во форма на парохјани не се јавувал верниот народ, туку ветераните на КПЦЦ и КГБ. Така по барање на властите, таканаречената дваесетка би можела во секој момент да го затвори храмот или да го раскине договорот со политички нелојалниот свештеник и така да го остави без работа и средства за живот.
Во текот на 60-те години свештениците биле лишувани од својата пастирска служба дури и тогаш кога им давале препорака на младите верници за пристапување кон официјалната Духовна семинарија. Во 1961 година архиепископот Пимен (Извеков), еден од поранешните главни водачи на безбожничкиот ред на Црквата, бил награден од социјалистичката татковина со титулата на митрополит, орден за труд „Црвено Знаме” и втората по значајност и вредност катедра – Ленинградската, а подоцна бил издигнат и во патријарх.
Фусноти:
[1] Големи обработливи земјишта. Потекнува од латински јазик lātus, „опширен“ и fundus, „фарма, имот“. Работниците на тие имоти биле робови.
[2] Чувар, заштитник (белешка на лекторот)
[3] ГПУ – Государственное политическое управление – Државно политичко управување, кое се појавува во 1922 година, на местото на ЧК. ГПУ, е еден од најмоќните инструменти и тела за масовно убивање во историјата на човештвото. ГПУ е одговорна за одземањето на земјата на селаните во СССР и Украина и национализација преку репресивни методи, која често завршувала со смрт или ГУЛАГ. Во 1934 година, ГПУ се спојува со структурите на НКВД.
[4] ЗИС – „Завод имени Сталина“ – високо патничко возило, прво советско повоено возило, чие производство започнало во 1945 година и завршило во 1958 година.
[5] Отец Звездоний – Отец Звездониј, херој на сатиричен роман – антиутопија на рускиот писател Владимир Војновиќ. Отецот Звездониј беше опишан во романот како “генерал-мајор на верските служби”
[6] Дваесетки – парохии од по 20 души, каде што бил назначен свештеник. Овие парохии биле составени од луѓе на КГБ, и при првата непослушност или сомнеж за политичка нелојалност, свештеникот не можело да остане неказнет.
Автор: свеш. Глеб Јакунин
Руската православна црква во времето на Петар I и комунистичката држава.
Создавање на Московската патријаршија.
/ИЗВОР: Задругата
Поврзани написи:
Двојната власт врз епархиите од Македонија една од причините за неучеството на грчкиот Архиепископ во Женева
Ѓормез: Од голема важност е постоењето на заеднички верски календар кај Муслиманите
Дојдете во Македонија и помогнете – сега е време и тоа вистинско време
Скандалозна најава за територијални претензии на СПЦ врз Македонија