Отец Алексеј некогаш ја поросувал руската воена опрема со света вода во воена база јужно од Москва. Денес, наместо да служи на руските трупи, тој им проповеда на средовечни клиенти во Сан Франциско за тоа „како да бидат здрави и убави“ и да ги одржуваат своите мускули витални.
Заканата од кривично гонење поради неговата јавна критика на руската целосна инвазија на Украина, која е поддржана од врвното раководство на Руската православна црква, го поттикна овој премин од свештеник во тренер за здравје. Вистинското име на Алексеј не се објавува на негово барање заради безбедносни причини.
Неговото искуство не е уникатно. Иако нема официјални податоци за бројот на руски православни свештеници кои поднеле оставка или емигрирале поради предизвикување на доминантната поддршка на Руската црква за инвазијата, истрага од мај спроведена од Новаја Газета Европа, независен медиум со седиште во Латвија, откри дека Руската православна црква и руските безбедносни служби презеле мерки за замолчување на најмалку 59 свештеници од февруари 2022 година поради нивните антивоени ставови.
Патријархот Кирил, поглавар на Руската православна црква, го третира нападот на Русија на Украина буквално како „света“ војна. Руската православна црква им наложи на своите свештеници во службите да читаат молитва за „света Рус“ и да се молат за победата на Русија. Патријархот во проповед во септември 2023 година изјави дека умирањето во војна како војник „ги мие сите гревови.“
Кирил не се произнел јавно за оставките или емиграцијата на свештениците кои не се согласуваат со овој став. Current Time не успеа да ја исконтактира Московската патријаршија за коментар.
Иако патријархот изјавил дека црквата „не се плаши од разговор“ за внатрешните проблеми, четворица свештеници интервјуирани од Current Time рекоа дека не виделе друга опција освен да ја напуштат Руската православна црква заради своите антивоени ставови – и да се преобликуваат, често во странство.
Отец Андреј: Руската православна црква „не е монолит“
Во 2022 година, Андреј Кордочкин се соочил со тест на својата вера: тој бил старешина во единствената руска православна црква во Мадрид, Света Марија Магдалена, и секретар на руската православна црква во Шпанско-португалската епархија. Но тој не ја поддржал руската целосна инвазија на Украина и одбил да ги повлече своите ставови.
„Ако кажам дека убивањето луѓе не е прифатлива форма на конфронтација, тоа не е мое мислење, тоа е мојата вера,“ изјави Кордочкин, кој бил меѓу потписниците на апелот од клириците против војната во март 2022 година.
Тој рече дека конфликтот е „криминал против украинскиот и против рускиот народ.“
Сепак, кон крајот на 2022 година, 160 лица се пожалиле на Патријаршијата дека одбивањето на Кордочкин да се моли за руските власти претставува „скандалозно, анти-христијанско дејство.“
Само неколку од потписниците биле негови вистински парохијани, од кои јадрото биле Украинци, тврди тој.
Очекувајќи суспензија од клерикалните должности, свештеникот поднел оставка во крајот на 2023 година и се преселил со своето семејство во Германија. Евангелистичката црква во Германија, федерација на германски протестантски деноминации, го финансира неговото постдокторско студирање на Универзитетот во Гетинген. Двапати месечно, тој служи на друга источноправославна заедница во Холандија.
Со друг руски православен свештеник во Германија, Кордочкин ко-основаше проект, Мир Всем! (Мир за сите!), кој користи онлајн донации за поддршка на руските православни свештеници чии антивоени ставови ги платиле со своите работни места.
Целта е да се покаже дека Московската патријаршија и Руската православна црква не се „монолит кој безусловно поддржува диктатура и војна.“
Свештениците кои зборуваат против војната е „отпор да се оправда морално злото,“ нагласи тој.
Отец Јаков: Независна православна црква во Казахстан
Еден од антивоените свештеници на кого Мир Всем! месечно му помага е казахстанскиот отец Јаков Воронцов, поранешен јеромонах во Вознесенската катедрала во Алмати, кој предложил во една претежно муслиманската земја да се формира самоуправна православна црква.
На 15 јули, државната руска новинска агенција РИА Новости објави дека патријархот Кирил го распопил Воронцов, чие клерикално име е Отец Јаков, поради наводно избегнување на дисциплинските сослушувања и „игнорирање на сите обиди за контакт.“
Воронцов, чија страница на Фејсбук го опишува како „агент на Бог,“ тврди дека црквата не му дала никаква можност да одговори на обвиненијата.
„За мене, Руската православна црква, каква што е сега, не е црква,“ изјави тој пред одлуката. „Тоа е некаква земска организација која ги поддржува интересите на одредена етничка група.“
„Овој модел на авторитаризам што патријархот Кирил го гради не ни одговара“ во Казахстан, додаде тој.
Во јуни 2023 година, Воронцов поднесол оставка од својата позиција поради повикување Руската православна црква да ги поттикне руско-украинските мировни преговори, и, тврди тој, бидејќи му било наредено да напише изјава дека „Казахстан треба да ѝ помогне на Русија.“
Досега, неговиот проект да формира независна автокефална казахстанска православна црква не напредувал. Вселенската патријаршија во Константинопол, која има статус на „прва меѓу еднаквите“ во однос на бројните гранки на православното христијанство, одговори на неговото барање да ја признае казахстанската црква. Комитетот за верски прашања на Министерството за култура и информации изјави дека ќе ја поддржи неговата иницијатива ако има 50 „сомисленици.“
Издржувањето е предизвик: освен донациите од Мир Всем!, неговата мајка го издала својот стан, за да помогне на семејството. Воронцов исто така заработува некои средства, пишувајќи реклами и уредувајќи книги.
Сепак, и покрај предизвиците, тој вели дека нема планови да го напушти Казахстан. „Моето стадо е тука. Дали треба да ги напуштам луѓето што ми веруваат?“
Отец Григориј: Моќта на позитивното размислување
Кога сепаратистите поддржани од Москва покренаа вооружен бунт во 2014 година во родниот регион Луганск на отец Григориј во источна Украина, тој го задржал својот јазик. „Не верував дека ова ќе се развие во нешто сосема лудо,“ изјави тој.
Во тоа време, тој служел во голема парохија во југозападниот регион Саратов во Русија.
Но во 2022 година, кога Русија ја започна својата целосна инвазија на Украина, тој се спротивставил. Тој одлучил да не ја чита молитвата на патријархот за „света Рус“. Ова изоставање, вели тој, беше забележано.
Иако „немаше притворање, тропање на врата или шпионирање“ од безбедносните служби, „се знаеше дека ова нема да трае долго,“ се присетува тој.
Во октомври 2022 година, по 13 години во Саратов, Григориј се повлекол од својата позиција и ја напуштил земјата со своето семејство и нивното куче.
Сега тој студира на Руско-ерменскиот универзитет во Ереван за магистерска диплома во позитивна психотерапија, која нагласува препрограмирање на предизвиците во позитивни термини.
Григориј го прифатил тој пристап и самиот. Тој верува дека неговиот повик останува како свештеник, дури и ако веќе не служи во Руската православна црква.
Додека студира психотерапија, тој служи во Грузиската православна црква што ја посетуваат руски емигранти во Ереван. Тој исто така советува украински бегалци.
Мир Всем! му обезбедува некој износ на финансиска поддршка.
Тој нема планови да се врати во Русија, која ја опишува како „расцепена и оштетена“ земја. Наместо тоа, тој учи ерменски.
„Излегува дека можете да живеете, и да не војувате“, рече тој.
Отец Алексеј: Калифорниски соништа
Отец Алексеј, калифорнискиот тренер за здравје, вели дека обидот да разбере како да се променат про-воените ставови на раководството на Руската православна црква само го депримирал.
По служба од 13 години како свештеник во црква во селото во Подолскиот округ во Московскиот регион, Алексеј, чиешто име е сменето заради заштита на неговиот идентитет, поднесе оставка во март 2022 година по анонимни закани дека неговите негативни коментари за руските воени капацитети би можеле да доведат до кривично гонење.
Тој бил загрижен дека читањето молитви „за војната“ и „за Русија“ ќе го направи соучесник во крвопролевањето, кое пред своите парохијани го осудувал како „самоубиствено и погрешно.“
Откако ја напуштил црквата, тој, неговата сопруга и нивните три деца живееле во Грузија, каде што работел како аналитичар на податоци, а потоа и во Турција.
Додека бил во странство, дознал дека му е забрането да заземе други свештенички позиции, изјави тој.
Мир Всем! ги обезбедил средствата за неговото семејство да патува од Мексико до САД, каде што побарал политички азил.
За да заработи за живот, тој сега доставува храна, како и обучува средовечни Калифорнијци за нивното здравје – повик поврзан со неговото образование.
Тој тврди дека неговото семејство зависи од донации за храна.
Сепак, откако почнал да работи во градежништво и организирање детски забави, ги прифаќа промените во кариерата без проблеми.
Неговиот фокус останува на иднината: меѓу неговите планови се книга за неговиот живот како свештеник и музички албум за подоцнежниот дел од четврт-вековното владеење на Путин.
/rferl.org/
Така ли? Од кога борбата на свештеникот е имитација на борбата на политичкиот активист? Од кога свештеникот против светското зло се бори бунтувајќи се против Црквата, наместо со пост, молитва и покајание? Од кога свештеникот стана „професионалец“ кој може да го напушти својот „работодавец“ кога не се согласува со него? Зарем единствената молитва што ја има на располагање свештеникот е неговата платена работа на богослужител? Зарем некој му ја одзел слободата да влезе во својата тајна одаја и да Му се помоли на Бога? Знаеме кој може да биде единствениот загрозувач на личната молитва на човекот, во тајната одаја на неговото срце. Знаеме и кои, чии и какви молитви Бог ги слуша, а кои, чии и какви не ги слуша. Значи, ако еден човек неподготвен да си го носи својот крст, а камоли да ги насочува и да им помага на другите во носењето на нивниот крст, му се подал на духот на овој свет и ако безбедноста и удобствата на телото (негово, на неговите блиски, на неговите духовни чеда) ги зел за врв на христијанскиот идеал – откако во меѓувреме станал свештеник – што да кажеме за неговата состојба! Како да му помогнеме? Барајќи наоколу донации за него? Или клиенти? Веројатно одамна, незабележан се сродил со духот на овој свет (а поучени сме дека „љубовта кон светот е мерзост пред Бога“) и со клиентелизмот: под ‘спасение’ подразбира телесно здравје и спокој во овој свет и век, за него духовните чеда се ‘клиенти’ чии телесни потреби треба на магичен начин да бидат помогнати во Црквата, а искушенија тој не прифаќа: ни лични ни соборни ни други. Кога ќе се соочи со нив, ги обвинува другите за непријатната состојба. Ако има војна, значи треба што поскоро да се подвластиш за да дојдеш до мир, нема што да победуваш – поголема вистина од таа телото да ти е сито и мирот ненарушен нема, и истото им го посакуваш на сите. Се соблазнуваш да се молиш за победа на армијата на твојот народ, а не се соблазнуваш да соработуваш со англиканците (чии храмови и богослужења, сфаќања за христијанскиот подвиг итн. се многу, многу далеку од Православието, веројатно и од какво било христијанство). Не можеш да си спомниш од каде си паднал и да се покаеш, бидејќи мрежите што ти ги сплел сатаната се невидливи за тебе и незабележано те спушта во бездна во којашто се’ ти изгледа розово и безболно, освен повикот на Патријархот твој да се молиш за победа на твојата Татковина во војната против непријателите на твојот народ меѓу кои сега се лигавиш барајќи парче леб за себе и за своето семејство, срамејќи ја и навредувајќи ја Црквата Којашто духовно те родила и те украсила со дарот на свештенството на кој ти си плукнал и како блуден син си се оддалечил барајќи за себе подобра иднина, а за Татковината и да не зборуваме. Ќе биде: истиот тој Запад кој досега ги опил многу брзо ќе ги отрезни овие замајани луѓе, ќе го почувствуваат неговиот незгоден допир на своја кожа. И тогаш разликата ќе биде неспоредлива и покајанието неизбежно.
Здраво, одамна не сум го посетувал порталов, но, мислам сум ве читал и на други статии од истиот. Од каде сте со вашите очигледно не површни, туку-задлабочени познавања на Православното Христијанство, која парохија на МПЦ-ОА има вакви ревнители во своите редови?