Во богословската анализа објавена од православната заедница Saint John Church под наслов „Војната и мирот во источноправославното христијанство“, се разгледува сложениот однос меѓу христијанската вера, моралот и реалноста на вооружените конфликти.
Според текстот, Православната црква не ја гледа војната како нешто исправно или славно, туку како „тажна и неизбежна последица на човечкото паѓање“. Авторите објаснуваат дека од првите векови христијаните биле повикани да го следат примерот на Христос, Кој не се одмаздува, туку простува.
Иако во историјата постоеле времиња кога христијаните морале да земат оружје за да ги заштитат своите семејства и татковината, Црквата секогаш гледала на тоа како на трагедија, а не како на победа. Во православната духовност, секој човечки живот е свет, бидејќи човекот е создаден по образ и подобие Божјо. Затоа, секое одземање на живот – дури и во војна – бара длабоко покајание.
Убиството не се оправдува со патриотизам, туку се подразбира како духовна рана што треба да се лекува преку исповед, молитва и покајнички подвиг.
Во текстот се наведува и цитат на Свети Василиј Велики, кој во своите канони препорачува војник кој убил на бојно поле да се воздржи од Светата Причест најмалку три години. Ова не се толкува како осуда, туку како пастирска грижа за совеста на човекот, кој треба да го очисти својот дух од тежината на пролевањето крв.
Понатаму, се нагласува дека вистинскиот христијанин е повикан да биде градител на мирот, а не поддржувач на насилството. Христовата заповед „Блажени се миротворците“ останува централен идеал на православната етика. Црквата се моли за мир „во целиот свет“, а секоја Литургија започнува со зборовите: „Во мир да се помолиме на Господа.“
Авторите потсетуваат дека Црквата не благословува војна. Православната традиција ја гледа војната како последица на гревот, а мирот како плод на светоста и Божјата благодат.
На крај, во текстот се заклучува дека вистинската мисија на Црквата е да спасува, а не да убива.
Секоја војна, без оглед на причините, го изобличува Христовиот лик во човекот и задава рана на душата на народот. Само преку мир, прошка и покајание може повторно да се врати Божјиот образ во светот.
/Saint John Church – “Peace and War in Eastern Orthodoxy”
