Софискиот Апелациски суд донесе конечна одлука со која отвора постапка за ликвидација и бришење на „Бугарската православна старостилна црква“ (БПСЦ), јави БНТ.
Според „Дневник“, во образложението на САС се наведува дека по регистрацијата на БПСЦ стапила во сила законска измена според која оваа црква не смее да го нарушува јавниот ред и моралот, да доведува во заблуда, ниту да го содржи зборот „православна“, како и изведени или синонимни зборови со исто значење, па затоа е потребно да го промени своето име.
Судот смета дека е неспорно дека името на БПСЦ паѓа под оваа одредба, бидејќи во себе го содржи зборот „православна“.
Постапката пред САС беше поведена по жалба на Софиското градско обвинителство (СГО) против одлуката на Софискиот градски суд, кој претходно одби да ја укине регистрацијата на БПСЦ. Тричлен состав на Апелацискиот суд ја разгледа жалбата против решението на Градскиот суд, кој во јули оваа година (Решение бр. 52/10.07.2025) ги одби барањата на Дирекцијата за вероисповеди при Владата (вх. бр. 48534/17.04.2025) и на Софиското градско обвинителство (вх. бр. 48355/17.04.2025) да се отвори постапка за ликвидација на БПСЦ.
Жалба на обвинителството и аргументи
Во својата жалба, обвинителството тврдеше дека судот погрешно го исклучил применувањето на Законот за изменување и дополнување на Законот за вероисповеданијата (во сила од 04.02.2025), погрешно оценувајќи дека со него се нарушуваат Европската конвенција за човекови права и уставно загарантираните слободи — правото на здружување и слободата на вероисповед.
СГО посочи дека според новиот закон, сите верски заедници во Бугарија се обврзани да го променат своето име, ако тоа содржи зборот „православна“ или сродни зборови, бидејќи според член 10, став 1 од законот, традиционалното вероисповедание во Република Бугарија е источноправославното.
Контекст и европска реакција
Одлуката на САС е коначна, и доаѓа во момент кога бугарската јавност е потресена од скандали поврзани со судството и обвинителството. Особено внимание предизвика фактот дека на 1521-вото заседание на Комитетот на министрите на Советот на Европа (4–6 март 2025), во форматот „Човекови права“, претставниците на министрите го разгледуваа случајот со БПСЦ и ја повикаа бугарската влада да преземе законодавни мерки за да спречи негативни последици за оваа црква поради новите законски измени — дури предлагајќи привремени мерки за нејзина заштита.
Во документот (објавен од Християнство.бг под наслов „ЕСПЧ со негативен став по случајот со БПСЦ и измените во Законот за вероисповеданијата“), претставниците на министрите потсетија дека групата предмети под број H46-39 „Бугарска православна старостилна црква и други против Бугарија“ (жалба бр. 56751/13) се однесува на системски проблем: неоправдани одбивања на бугарските судови да регистрираат православни цркви поради сличност во името со „Бугарската православна црква“ или поради слична религиозна доктрина.
Ова предупредување следеше по одлуката од 16 декември 2024 година, кога Врховниот касационен суд на Бугарија реши да ја впише БПСЦ во регистарот на вероисповеданијата при Софискиот градски суд. Таа одлука уследи откако адвокатите на БПСЦ во Стразбур поднесоа жалба (бр. 56751/13) против Република Бугарија до Европскиот суд за човекови права (ЕСПЧ), поради тоа што Агенцијата за впишувања претходно одбила регистрација на црквата.
/христијанство.бг
