Во политичкиот речник често се користат етикети како „демохристијанска партија“, „либерална партија“, „социјалдемократска“ или „национална“. Но, дали овие ознаки реално значат нешто во современиот политички живот, особено во Македонија? Дали некоја партија навистина може да биде „христијанска“ или „нехристијанска“, или сè се сведува на популизам и на ниво на личните уверувања на поединците?
Историски контекст на демохристијанството
Демохристијанските партии се појавуваат во Европа во 19 и 20 век како обид политиката да се втемели врз христијански вредности: семејство, солидарност, човечко достоинство, социјална правда. Во Германија, Австрија и Италија, тие партии имаа големо влијание во обликувањето на поствоениот демократски систем. Но со текот на времето, особено во секуларизирана Европа, овие партии почнаа да стануваат повеќе центристички и да ја губат експлицитната религиозна боја.
Македонски контекст
Во Македонија, партиите кои се повикуваат на христијанство или традиционални вредности најчесто го прават тоа декларативно, преку симболика и реторика. Реално, нивните програми и практики ретко се разликуваат суштински од оние на „секуларните“ или „социјалдемократските“ партии. Станува збор повеќе за начин на политички маркетинг и популистички настап, отколку за доследно следење на христијанска социјална доктрина.
Дури и кога некоја партија се претставува како поблиска до верата или традицијата, тоа не значи дека нејзините членови или гласачи реално живеат според тие вредности. Се добива впечаток дека политичките етикети често се само алатка за мобилизација на гласачи, а не суштинска идеолошка определба.
Индивидуата vs. Партијата
Ако се погледне поблиску, прашањето не е дали една партија е „христијанска“ или „нехристијанска“. Политичките партии се конгломерати од луѓе со различни уверувања, интереси и мотивации. На крајот, верските и моралните вредности се одразуваат преку индивидуата – преку тоа како гласачот или политичарот ги живее своите принципи.
Со други зборови, иста партија може да има членови кои се длабоко верни и практикуваат христијански вредности, и други кои тоа го користат само декларативно. Така, категориите „христијанска“ и „нехристијанска“ партија се распаѓаат на индивидуално ниво.
Прашањето дали постојат демохристијански и нехристијански партии во Македонија е повеќе реторичко отколку суштинско. Етикетите што се користат во политиката најчесто се маркетинг, а вистинските вредности се гледаат во делата на поединците. Наместо да прашуваме која партија е христијанска, поважно е да прашаме: дали конкретниот политичар или одлука ја штити човечката личност, достоинството и правдата? Тоа е вистинската мерка, а не етикетата.
/Црковен Журнал – Логос (Фејсбук)
