Десет децении по атентатот, науката вели едно – Црквата друго
И покрај повеќекратните ДНК-анализи кои потврдија дека пронајдените останки навистина им припаѓаат на царот Николај II, неговата сопруга Александра и нивните пет деца, Руската Православна Црква (РПЦ) сè уште не дава официјално признание дека тоа се вистинските посмртни остатоци на последното царско семејство.
Оваа тема повторно ја актуелизира статијата на руската независна редакција „Медуза“, со автор историчарот Алексeј Уваров.
Историска позадина: од Царско Село до Екатеринбург
По абдикацијата на царот Николај II во март 1917 година, царското семејство било ставено под домашен притвор во Царско Село, под изговор дека тоа е за нивна безбедност.
Плановите за нивно бегство во Велика Британија пропаднале, а по доаѓањето на болшевиците, семејството било префрлено во Екатеринбург – во т.н. куќа Ипатијев. Токму таму, на ноќта меѓу 16 и 17 јули 1918 година, Николај, Александра, нивните деца и четворица слуги биле стрелани и потоа запалени и закопани за да се сокријат трагите.
Долгото барање и контроверзните „чуда“
По граѓанската војна, судијата Николај Соколов ја предводел првата истрага. Иако не ги пронашол телата, неговиот извештај станал основа за сите подоцнежни истражувања. Во наредните децении, се појавиле повеќе од 200 „лажни наследници“, меѓу кои најпозната била Ана Андерсон, која тврдела дека е принцезата Анастасија.
ДНК-анализите подоцна дефинитивно ја демантирале.
Откривањето на вистинските останки
Во 1991 година биле пронајдени телата на повеќето членови на семејството, а во 2007 година и на останатите две деца. Руските истражители, со меѓународна научна поддршка, потврдиле преку генетски тестови дека останките несомнено припаѓаат на царот и неговото семејство. Но, Руската Православна Црква, иако ги канонизираше Романови во 2000 година како „носители на страдања“ (страстотерпци), одбива да ги признае телата како нивни.
Духовно или политичко прашање?
Според извештаите на „Медуза“, причината не е само теолошка, туку и политичка и духовно-симболична. Одредени влијателни групи во рамките на РПЦ, познати како „царобожници“, го обожуваат Николај II како „спасител на Русија“. Тие тврдат дека царот бил принесен како жртва за гревовите на народот и дека вистинските тела биле уништени.
Црковниот Синод постапува внимателно кон оваа идеологија – не ја прифаќа официјално, но и не сака да ги отуѓи овие радикални верници.
Науката вели „Да“, Црквата вели „Да, но не сега”
Иако ДНК-доказите се неспорни, РПЦ инсистира на „целосна духовна и научна сигурност“. Во моментот, останките на семејството се чуваат во државен мавзолеј, а нивниот конечен погреб со целосен црковен чин ќе се случи само кога Црквата ќе даде благослов.
Симболика на едно нерешено прашање
Прашањето за Романови одамна ја надминува биологијата и историјата – тоа стана огледало на односот меѓу државата, Црквата и духовниот идентитет на современа Русија.
Додека науката одамна ја заврши својата работа, за Руската Православна Црква ова прашање останува молитвено, а не лабораториско.
/Превод и адаптација: Црковен Журнал „ЛОГОС“
