Почетна Коментар Слаткоречивиот Амфилохије
Слаткоречивиот Амфилохије

Слаткоречивиот Амфилохије

777
3

Изјавата на Црногорско-приморскиот Митрополит, Амфилохије за „Религија.мк“ во која тој бара МПЦ, односно Владиката Тимотеј да му подари мошти од Свети Јован Владимир за осветувањето на грандиозниот храм на СПЦ во Бар, во Црна Гора овој септември и истовремено да ги покани и владиците на МПЦ на тој чин, предизвика поларизирани реакции на верниците во Македонија. Од констатација дека станува збор за лицемерен предлог мотивиран од лични интереси, па до одобрување и карактеризирање дека тоа е позитивен пристап на СПЦ.

Вистината веројатно како и за се, во вакви поделени ставови, треба да се бара некаде на средината. Но, во секој случај потегот на Амфилохије, кој впрочем е еден од највлијателните архиереи на СПЦ е за поздравување.

Да! На таа иницијатива на Амфилохије, Синодот на МПЦ треба да најде начин како да одговори позитивно. Не дека тоа ќе промени нешто драматично во релациите меѓу двете цркви, туку од аспект на покажување искрен пристап дека кога станува збор за демонстрирање на црковното единство, МПЦ ниту имала, ниту пак има некаков проблем со тоа, иако поради административно-политичките причини нејзини архиереи нема да можат да го збогатат торжественото единство и преку сослужување на тој настан , очигледно од голем значај за Амфилохије и СПЦ.

Но во тој процес на позитивен одговор, МПЦ мора да биде исклучително внимателна и со пресметан ризик за евентуалните негативности од тоа.

Со други зборови, ако МПЦ го демонстрира позитивниот момент со искрен пристап на позитивен одговор, СПЦ и лично Амфилохије треба да возврати идентично, а тоа нешто однапред мора да биде договорено меѓу себе. Тоа не е никаков ултимативен, ниту уценувачки пристап, туку принципиелен формат на однос на две страни, кои иако имаат проблеми, можат да најдат начин да го демонстрираат барем моментот на почит.

Впрочем, тоа СПЦ и Амфилохије и сами треба да го иницираат, за да ја убедат довербата кај владиците на МПЦ дека споменот за Свети Јован Владимир, или како што вели Амфилохије, „соединување на неговото тело преку моштите од неколку држави да биде поттик на обединување“ е многу поголем од ситните црковни местенки кои реално можат да се случат.

Тоа значи дека СПЦ, не само што на тој чин на осветување на црквата нема да го донесе Вранишковски да служи во Бар, туку мора да се надмине себе си и да ги искористи сите канонски механизми што и се на располагање за да и оддаде почит на МПЦ. Ако знаеме дека не може да служат владиците во олтарот, сепак тие можат од пред олтарот заеднички со претставниците на СПЦ да испратат благословена порака дека постои простор да се оди напред во единството.

Тоа го направи Бугарскиот патријарх Неофит пред две години кога Македонија и Бугарија воспоставија принцип на заедничко чествување на Светите Кирил и Методиј.

Значи, тоа е еден мал, но значен потег кој Амфилохије, ако има искрен пристап сам ќе го повлече и потоа ќе можеме да зборуваме за можноста од една нова страница во процесот на разговори меѓу двете цркви. Се друго е само задоволување на своите лични интерес, а тоа е моменталната потреба да се обезбеди торжественост на таа прослава, но само од аспект на едностраноста на СПЦ. Затоа, што има многу логика во тезата на оние верници кои велат дека во случајов може да има многу лицемерие. Особено во ситуација кога барате мошти од црква која постојано ја сатанизирате за расколничка, а вашите црковни експоненти во Македонија не пропуштаат секојдневно да ја шират пропагандата дека крштевките, венчавките, односно благословот од македонските владици не води кон спасение и дека тој е безвреден. Ако тој благослов е безвреден, тогаш безвредни се и моштите кои вие ги барате, затоа што тие исти владици на нив се молеле, ним им се поклонувале, нивната светост ја споделувале…

slika marjanПретпазливоста особено треба да биде примарна, ако се знаат и ставовите на Амфилохије за некои клучни прашања поврзани со тоа каква иднина треба да има МПЦ. Неговата теза, која во последен период ја пласира на воздигнување на Охрид како духовен центар (за кој и признава дека е основател и на духовноста на СПЦ) на ниво на Киев, како основател на духовноста на Руската црква може да биде исклучително опасна. Таа паралела меѓу Охрид и Киев како древни центри на Православието, во позадина ја има идејата за влечење паралела за нивната денешна судбина и позиционираност. И Руската цркав ја признава древноста и значајноста на Киев, како што тоа го прави и Амфилохије за Охрид, но тоа признание останува само на позициите на древни центри на православието. Кога станува збор за современите центри, ниту Москва, ниту Белград не ја прифаќаат вистината дека таа древноста и на Киев и на Охрид, денес треба да биде валоризирана со прифаќање на овие центри во единството на православната црква како посебни, самостојни, автокефални центри.

Марјан Николовски – Новинар

 

Коментар(3)

  1. Марјан, значи ако некој сака да ги поистовети Охрид и Киев од некаква си своја политичка корист, тоа е негова работа, барем ние во Македонија во тоа да не му помагаме, туку да им ги разграничиме работите, а одговор за тоа треба да побараме во историјата. Ако гледаме историски, Киев никогаш немал своја автокефална Црква, туку неговиот статус бил само на ниво на Митрополија во рамките на таа една иста Руска Црква, која подоцна прераснува во Московска Патријаршија, или Руска Православна Црква. Дури и во Томосот за прогласување на автокефалноста на Руската Православна Црква, покрај потписот на Вселенскиот Патријарх, стои и потписот на тогашниот Охридски Архиепископ Доситеј. Всушност, Киев си прогласи автокефалија во поново време, односно тогаш се создадоа уште две паралелни неканонски црковни ерархии, кои постојат покрај веќе канонската и автономна Украинска Православна Црква, која се разви од единствената Православна Црква на историска Русија. Во тој поглед разликата со Охрид, како духовна престолнина е огромна, бидејќи Охрид си имаше низ историјата своја автокефална Црква, која постоеше неколку века и имаше голем духовен авторитет, нешто што го признаваат сите, па дури и Српската Православна Црква. Охридската Автокефална Црква неколку века по нејзиното неканонско укинување, е возобновена во лицето на МПЦ – ОА.

  2. И уште нешто: Возобновувањето на ОА во лицето на МПЦ се случи по волја на народот и тогашното свештенство, а не од комунистите, како што некои злонамерно тврдат. Зашто комунистите не ги создадоа верниците ниту црковниот клир. Всушност тие на некој начин биле принудени да одговорат позитивно на ова дамнешна желба на народот, иако тоа се косело со нивните принципи и идеологија, и да му одобрат формирање на своја Црква, односно возобновување на некогашната нивна Охридска Архиепископија. Се разбира оваа одлука одела во прилог на запазување на мирот и спречување на разни надворешни црковно – политички влијанија, и била најбезболен начин на решавање на еден длабок проблем кој веќе почнал да ги загрозува и онака кревките меѓунационални односи во тогашна Југославија.

  3. Ако Охрид го споредуваме со Киев, тогаш она што ќе одговара на Москва не е Белград, туку е Софија. Затоа што Охридските Архиепископи никогаш не биле нарекувани српски, напротив, дури и оние кои биле грци Архиепископи Охридски носеле титула – бугарски.

Напиши одговор на Ангел Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *